lichaamsgerichte therapie

"The body keeps the score", een heel rake uitspraak van Bessel van der Kolk. Het houdt in dat we niet alleen een cognitief geheugen hebben, maar dat ervaringen ook worden opgeslagen in ons lichaam of lichamelijk geheugen. In lichaamsgerichte therapie krijgt wat het lichaam ons vertelt een belangrijke plaats en gaan we ook op zoek naar wat het lichaam nodig heeft voor herstel.

We hebben als mens, net zoals andere zoogdieren, een heel sterk uitgebouwd autonoom zenuwstelsel. Dit deel van ons zenuwstelsel werkt op automatische piloot en maakt bovendien 80% uit van ons volledig zenuwstelsel. Daartoe behoort ook onze vecht-vlucht-bevries-reflex waarbij we, zonder nadenken, vechten, vluchten of bevriezen als we in gevaar zijn.

Dit begrijp je goed als ik dit uitleg adhv een leeuw dat op je komt aangelopen. Je gaat niet even zitten en nadenken hoe je daarop zal reageren. Jouw lichaam maakt zonder nadenken een beslissing voor jou om heel hard te beginnen lopen, stokstijf te blijven staan of misschien wel terug te brullen. Ditzelfde systeem wordt geactiveerd in allerhande situaties waarbij jouw systeem ook detecteert dat er gevaar/onveiligheid is. Vanuit de werking van ons autonoom zenuwstelsel kunnen we angst, paniek, maar ook woede kaderen. Het zijn heel natuurlijke reacties op moeilijke situaties die heel duidelijk voelbaar zijn in ons lichaam. Denk maar aan een versnelde ademhaling bij paniek of angst. Of hoeveel energie je doorheen jouw lichaam voelt gieren bij kwaadheid.

Deze energie niet uit jouw systeem krijgen, maar 'moeten' onderdrukken, zijn ervaringen die de werking van ons autonoom zenuwstelsel onder druk kunnen zetten en heel wat lichamelijke klachten kunnen opleveren. Daarom is enkel gesprekstherapie vaak niet genoeg en wordt in lichaamsgerichte therapie ook voldoende aandacht besteed aan ons lichaam. Door ook aandacht te besteden aan hoe jouw lichaam reageert tijdens moeilijke situaties, maar ook door via lichaamsgerichte interventies te kunnen herstellen van wat ons lichaam meedraagt.

een voorbeeld:

We kennen heel wat uitdrukkingen als 'bibberen van angst', 'met schokkende knieën staan' of een 'dichtgesnoerde keel' hebben Dit zijn vaak pogingen van ons lichaam om te verwerken wat er in onze omgeving voor onveiligheid zorgt. Zo ken je ongetwijfeld het beeld van iemand dat net uit een brand is gered en aan het bibberen is terwijl hij de ziekenwagen wordt binnengebracht. We hebben dan vaak de reflex om hem zoveel mogelijk toe te dekken, zodat het bibberen stopt. Maar het is net belangrijk om het lichaam zijn gang te laten gaan en iemand te laten bibberen van angst om angst uit zijn systeem te krijgen. Dit is net een manier van ons lichaam om de beleefde angst te verwerken.

Hetzelfde met iemand zeggen dat hij moet rustig blijven terwijl hij razend kwaad is. Het kan net herstellend zijn om iemand eens te laten roepen of gecontroleerd te gaan boksen om kwaadheid naar buiten te krijgen, veel eerder dan dat al die energie moet worden ingehouden.

In lichaamsgericht therapie maken we de combinatie van gesprekstherapie met aandacht voor wat het lichaam nodig heeft om te herstellen. Want zomaar in het rond slaan en schoppen zonder contact te maken met waar die kwaadheid vandaan komt is ook onvoldoende. We herstellen de verbinding tussen voelen en denken.